Fizik

Dünyanın önde gelen bilim merkezlerinden biri olan CERN’de yerin yaklaşık 100 metre altında inşa edilen Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) üç yıllık bakım ve yenileme çalışmalarının ardından iki proton demetinin, LHC'nin 27 kilometrelik halkası etrafında zıt yönlerde döndürülmesiyle birlikte yeniden başlatılma sürecine girdi. Eskisine göre daha yüksek bir enerjide protonları çarpıştırma kapasitesi ile daha gelişmiş sistemlere sahip olan LHC’nin üç yıl devam edecek fiziki veri alım süreci sayesinde, evrenle ilgili yeni sırların çözülmesi hedefleniyor.

Başlangıçta atom çekirdeğini oluşturan proton ve nötron gibi parçacıkların dinamiğini anlamak için ortaya atılan Sicim Teorisi, daha sonra etrafımızda gördüğümüz tüm fiziksel olay ve etkileşmeleri tek bir teoride birleştirerek açıklamayı vaat eden bir yaklaşıma doğru evrilmiş olduğu için “her şeyin teorisi” olarak da adlandırıyor. Sicim Teorisi için İtalyan fizikçi Daniele Amati tarafından söylenen “Sicim Teorisi şansa 20. yüzyılda bulunmuş 21. yüzyıl fiziğidir ve 22. yüzyıl matematiğine ihtiyaç duyar” ifadesi ise teorik fizikçilerin bu alandaki heyecanını ifade eden etkileyici bir bakış.

Özgün lazer kaynaklarının geliştirilmesi konusunda uzman Prof. Gerard Mourou ve o zamanlar genç bir doktora öğrencisi olan Donna Strickland’ın beraber tasarlayıp başarılı bir şekilde çalıştırdıkları lazer sistemi, hem atım uzunluğundan fedakarlık etmeden hem de lazeri meydana getiren bileşenlere zarar vermeden, rakiplerinin erişemediği tepe güçlerine erişmeyi başarmıştır.

2020 Nobel Fizik Ödülü  kara deliklerin keşfine katkı sağlayan çalışmalarından dolayı İngiliz matematiksel fizikçi Roger Penrose, Alman astrofizikçi Reinhard Genzel ve Amerikalı gök bilimci Andrea Ghez arasında paylaştırıldı.

Şimdiye kadar sadece Einstein'ın genel görelilik kuramının öngörüleri kullanılarak oluşturulan benzetim fotoğrafları mevcut olan kara delik ilk kez somut imajlarla dünyaya servis edildi. Kara deliğin dünyadan 500 milyon trilyon kilometre (54 milyon ışık yılı, 1 ışık yılı=9.5 trilyon kilometre) uzakta olduğu ve Güneş Sistemi'nin tamamından daha büyük boyutta olduğu ifade edildi. Bu fotoğrafla birlikte kara deliklerin varlığı ilk kez görüntülü bir şekilde kanıtlanmış oldu.

Geçtiğimiz son 20 yıla damga vuran en önemli teknolojilerin başında kuantum teknolojileri geliyor. Kuantum teknolojileri aynı zamanda yeni bir bilgi çağının da habercisi. Devletler, şirketler ve bireyler açısından önemli dönüşümleri de beraberinde getiren bu çağın eşiğinde bugün en çok kullandığımız haberleşme teknolojisindeki verilere baktığımızda 2017'nin her bir dakikasında 100 milyon spam e-mail’i gönderildiğini, 4 milyon Youtube videosu izlendiğini, Amerika’da 2.657.000.000 megabyte internet verisi kullanıldığını görüyoruz.

1981 yılında kurulan ODTÜ Prof. Dr. Mustafa N. Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı, seçkin bilim insanlarının ve uygulamacıların araştırma ve uygulama çalışmalarıyla hizmetlerini değerlendirmek, yetkinliklerini belgeleyerek çalışmalarına güç katmak ve yetişmekte olan kuşakları özendirmek amacıyla Onur / Bilim / Hizmet / Araştırma Ödülleri veriyor. Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Öğr.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’nde öğretim üyeliği yapmış olan Prof. Dr. Erdik, TÜBİTAK tarafından Mühendislik Bilimleri alanında verilen Bilim Ödülü’nü almaya hak kazanırken, Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü’nde öğretim üyeliğini sürdüren Prof. Dr. Veysi Erkcan Özcan ise Temel Bilimler alanında Teşvik Ödülü’nü kazandı.

Prof. Dr. Erkcan Özcan, Doç Dr. İbrahim Semiz, Prof. Dr. Levent Kurnaz ve Prof. Dr. Mehmet Burçin Ünlü, açtıkları Facebook sayfasında bilim dünyasındaki gelişmeleri, ilgi çekici haber ve makaleleri paylaşıyorlar. Fiziğin farklı alanlarında çalışmalar yürüten dört akademisyen, ülkemizde bilimsel gelişmeleri geniş kitleler ile paylaşacak mecraların yeterli sayıda olmadığını düşündükleri için bu sayfayı açmaya ve akıcı, anlaşılır bir dilde paylaşımlar yapmaya karar verdiklerini belirtiyorlar.